源语

大多数源族生活在宣化县（和相邻的使用哲语册方言的哲族共居）和明化县（与相邻的越族共居）。

也有生活在老挝的源语使用者，但其具体位置暂不明确。[3]据Chamberlain (1998)，老挝中部甘蒙省布拉帕县班帕帕南村是一个源族村。[4]

Chéon (1907)、Maspéro (1912)和Cuisinier (1948)认为源语和芒语关系更近，而莫唐(1964)、阮阳平(1975)和范德当(1975)将其和越南语关联。

随后由阮文才(1975)和阮复丰(1996)的语言比较认为源语和芒语方言的联系更紧密，这被Barker(1993)（以及其他人）重申。

艾杰瑞、Kenneth J. Gregerson和阮文雷注意到这种语言出于其独特的历时创新“对越语支语言历史研究者而言十分有趣”。[5]

阮文才(1975)注释道源语使用者可以和芒语使用者直接沟通，但不会芒语的越南语使用者则无法理解源语。

阮复丰(1996)注释道源语有两种变体：

• 古廉
• 安寿

古廉来自其村名；安寿是新货村一个合作社的名字。

就特定的音位学变化而言，安寿方言比古廉方言更接近越南语。

1905年Cadière[6]报告源语（及哲语册方言）在源能河谷的11个村庄中找到。[7]本来只有10个村庄各5个形成两组。北部方言群位于基沙州(混居一些越族村庄)，包含下列村庄：

• 危达
• 安德
• 巴娘
• 青龙
• 新侨

新侨稍后分裂进第二个村庄：

• 新合

更南边的村庄群落包括

• 古廉
• 卜寿
• 金榜
• 新里
• 安洛

莫唐(1964)和阮阳平(1975)坚称源族本来是在17世纪从河静省和乂安省迁入其现居地的京族，支持这个假说的证据来自家谱。莫唐(1964)亦称大多数源族在1960年人口普查时自称越族。

阮文才(1975)认为芒族可能迁徙到比乂安省更靠南的广平省，一些京族家庭可能是从别处迁来这个区域的，这些京族迁来后逐渐改用芒语，这种芒语方言可能和哲语浊方言和册方言有过接触。因此阮文才(1975)认为源语是芒族使用的芒语方言（可能是河静芒语）并在来自哲语的影响下逐渐同化京族的过程中逐渐形成。[8]

• Barker, Miriam A. (1993). Bibliography of Mường and other Vietic language groups, with notes. Mon–Khmer Studies, 23, 197-243. (Online version: sealang.net/archives/mks/BARKERMiriam.htm （页面存档备份，存于）).
• Cadière, Léopold. (1902). Coutumes populaires de la vallée du Nguồn Sơn. Bulletin de l'École Française d'Extrême Orient, 2, 352-386.
• Cadière, Léopold. (1905). Les hautes vallées du sông Gianh. Bulletin de l'École Française d'Extrême Orient, 5, 349-367.
• Chamberlain, James R. (2003) Eco-Spatial History: a nomad myth from the Annamites and its Relevance for Biodiversity Conversation. In Landscapes of Diversity: indigenous knowledge, sustainable livelihoods and resource governance in Montane Mainland Southeast Asia., edited by X. Jianchu and S. Mikesell: Kunming Yunnan Science and Technology Press.
• Cuisinier, Jeanne. (1948). Les Mường: Géographie humaine et sociologie. Paris: Institut d'Ethnologie.
• 莫唐. (1964). Các dân tộc miền núi miền Bẳc Trung Bộ [The minority groups of Northern Central Vietnam]. Hanoi: Nhà x.b. Khoa học Xã hội.
• 阮阳平. (1975). Về thành phần dân tộc của người Nguồn [On the ethnic composition of the Nguon people]. In Viện Dân Tộc Học, Về vấn đề xác định thành phần các dân tộc thiểu số ở miền bắc Việt Nam (pp. 472–491). Hanoi: Nhà x.b. Khoa học Xã hội.
• 阮克颂 (1975). "Góp phần tim hiểu thành phần tộc người của người Nguồn qua những nhận xét về nhà ở của họ". In, Ủy ban khoa học xã hội Việt Nam: Viện dân tộc học. Về vấn đề xác định thánh phần các dân tộc thiểu số ở miền bắc Việt Nam, 492-499. Hà Nội: Nhà xuất bản khoa học xã hội.
• 阮复丰. (1996). The Nguồn language of Quảng Bình, Vietnam. Mon–Khmer Studies, 26, 179-190. (Online version: sealang.net/archives/mks/NGUYNPhPhong.htm （页面存档备份，存于）).
• 阮文才. (1975). Tiếng Nguồn, một phương tiếng Việt hay một phương ngôn của tiếng Mường? Ngôn Ngữ, 4, 8-16. (Translated into English as Nguyễn V. T. 1993).
• 阮文才. (1993). Nguồn: A dialect of Vietnamese or a dialect of Mường? (Based on local data). M. A. Barker (Transl.). Mon–Khmer Studies, 22, 231-244. (Online version: sealang.net/archives/mks/NGUYNVnTi.htm （页面存档备份，存于）).
• 范德当. (1975). Về mối quan hệ thân thuộc giữa các ngôn ngữ thuộc nhóm Việt-Mường miền Tây tỉnh Quảng Bình [On the close relationship between the languages in the Viet–Muong group in western Quảng Bình Province]. In Viện Dân Tộc Học, Về vấn đề xác định thành phần các dân tộc thiểu số ở miền bắc Việt Nam (pp. 500–517). Hanoi: Nhà x.b. Khoa học Xã hội.
• Sidwell, Paul. (2009) Classifying the Austroasiatic languages: history and state of the art （页面存档备份，存于）. Lincom Europa.
• Viện Dân Tộc Học [Ethnology Institute]. (1975). Về vấn đề xác định thành phần các dân tộc thiểu số ở miền bắc Việt Nam [On the problem of defining the social position of the minority groups in northern Vietnam]. Hanoi: Nhà x.b. Khoa học Xã hội.

• Fieldwork on folk music of Nguồn minority in Minh Hóa district of Quảng Bình province
• Lesser Known Languages of Northern Vietnam map （页面存档备份，存于） (Nguồn is #17)
• Nguon people group of Laos