詞源

源自古典亞美尼亞語 (sndik)。

發音

• 音頻（東亞美尼亞）：

  (檔案)

• (hy-E) 國際音標^(幫助)：[sənˈdik]
• (hy-W) 國際音標^(幫助)：[sənˈtʰiɡ]

名詞

• (sndik)

1. 汞
2. (比喻義) 坐立不安的人

其他形式

• (sntik)

詞源

借自伊朗語支：對比中古波斯語 [書冊巴列維文 needed] (zy(w)ndk')、摩尼中古波斯語 (zyndg)、古典波斯語 (zinda, “活著的”)、波斯語 (jive)、 (žive, “汞”)。對照借自伊朗語族的：中古亞美尼亞語 (žipak)、阿拉伯語 (ziʔbaq)、 (zāʔūq)、古典敘利亞語 (zīwag)、 (/⁠sʾdng⁠/)、格魯吉亞語 (sindiq̇i, “汞”)，後者可能經由亞美尼亞語借入。關於其意思上的發展，對比英語 、拉丁語 。正確的詞源早在1823年就由 Klaproth 提出。

名詞

(sndik)

1. 汞，水銀
   • 8th century, Gregory of Nyssa, Tesutʿiwn yałags mardoys kazmutʿean [On the Formation of Man] ^[1]:

     Ասի, եւ սնդիկդ ( սնդիկտ, սնտիկդ) յառաջագոյն հեղեալ, այն որ շուրջ զնովաւ է՝ կողմանաւորի ուրումն եւ փոշոտ վայրի, ի մանր-մանր գնդակս ոլոռնացեալ, յերկրին սփռել առ ոչինչ յայնոսիկ, որ պատահեցին նմա, խառնեալ։

     Asi, ew sndikd (var. sndikt, sntikd) yaṙaǰagoyn heğeal, ayn or šurǰ znovaw ē, koğmanawori urumn ew pʿošot vayri, i manr-manr gndaks oloṙnacʿeal, yerkrin spʿṙel aṙ očʿinčʿ yaynosik, or patahecʿin nma, xaṙneal.

   • 14th century, Grigor Tatʿewacʿi, Girkʿ kʿarozutʿean or kočʿi Amaṙan hator [Sermons, Summer Part] :^[2]

     Վեցերորդ՝ զի ասէ Արիստոտէլ թէ՝ սընդիկն եւ ծծումբն յոր ժամ խառնին ընդ իրեար յերակս երկրի, լինին նիւթ ամենայն հրահալելեաց։ Զի զօրութեամբ աստեղաց՝ սընդիկն եւ ծծումբն յիրեար խառնել, փոխին երբեմնն յոսկի, երբեմն յարծաթ, երբեմն յերկաթ, եւ ի պղինձ, եւ ի կլայեկ։ Արդ՝ թէ երկնից զօրութիւնն զսնդիկն եւ զծծումբն կարէ յոսկի փոխել՝ որչափ եւս առաւել Աստուած կարէ զհացն ի մարմին իւր փոխել։

     Vecʿerord, zi asē Aristotēl tʿē, səndikn ew ccumbn yor žam xaṙnin ənd irear yeraks erkri, linin niwtʿ amenayn hrahaleleacʿ. Zi zōrutʿeamb asteğacʿ, səndikn ew ccumbn yirear xaṙnel, pʿoxin erbemnn yoski, erbemn yarcatʿ, erbemn yerkatʿ, ew i pğinj, ew i klayek. Ard, tʿē erknicʿ zōrutʿiwnn zsndikn ew zccumbn karē yoski pʿoxel, orčʿapʿ ews aṙawel Astuac karē zhacʿn i marmin iwr pʿoxel.

參考資料

延伸閱讀

• Ačaṙean, Hračʿeay (1979), “”, Hayerēn armatakan baṙaran [Dictionary of Armenian Root Words] (亞美尼亞語), 卷IV, 2nd edition, reprint of the original 1926–1935 seven-volume版, Yerevan: University Press, 页236ab
• Template:R:ar:Asatrian:2006
• Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “”, Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (古典亞美尼亞語), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• J̌ahukyan, Geworg (2010), “”, Vahan Sargsyan, 编, Hayeren stugabanakan baṙaran [亚美尼亚语语源词典] (亞美尼亞語), Yerevan: Asoghik
• Klaproth, Julius (1823) Asia polyglotta, Paris: A. Schubart, 页104a
• Mxitʿar Sebastacʿi (1749), “”, Baṙgirkʿ Haykazean lezui [Dictionary of the Armenian Language] (古典亞美尼亞語), 卷I, Venice: S. Lazarus Armenian Academy, 页994b
• Template:R:xcl:Perikhanyan:1987，提出該詞可能派生自另一伊朗語族詞根
• Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “”, Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy